به نام خدا

توسّل
آیا توسّل به پیامبر و اهل بیت اوعلیهم السلام شرک است ؟
با اندکى دقّت در اطراف خود، متوجّه مى شویم که گردش امور هستى ، بر اساس ‍ اسباب و وسایل و به تعبیرى دیگر توسّل است . آب و مواد غذایى از طریق ریشه ، تنه و شاخه درخت ، به برگ آن مى رسد و ریشه درخت از طریق برگ ، نور و هوا را دریافت مى کند.
باران که مى بارد، به واسطه ابر است وابر به وسیله گرم شدن آب دریا در اثر نور خورشید ایجاد مى شود.
در حدیثى از امام صادق علیه السلام مى خوانیم : ((اَبى اللّه ان یجرى الاشیاء الاّ بالاسباب ))⁽²²⁶⁾ خداوند از این که کارها بدون سبب و علّت جریان پیدا کند، اِبا دارد. خداوند براى هر کارى واسطه و علّتى قرار داده است .
هر چند شفا و درمان از خداست ، (و اذا مرضت فهو یشفین )⁽²²⁷⁾ امّا همین شفا را خداوند در عسل قرار داده است ؛ (فیه شفاء للنّاس )⁽²²⁸⁾
هر چند خداوند کارها را تدبیر مى کند، (یُدبّر الامر)⁽²²⁹⁾ امّا فرشتگان واسطه تدبیر او هستند. (فالمدبّرات امراً)⁽²³⁰⁾
در مورد توسّل قرآن مى فرماید: (و ابتغوا الیه الوسیلة )⁽²³¹⁾ وسیله اى براى نزدیکى به خدا جستجو نمایید. حال ، آن وسیله کدام است ؟
خداوند در این آیه ، نوع وسیله را براى ما مشخّص نکرده و به صورت مطلق فرموده است . لذا وسیله ، شامل هر چیزى که ما را به خدا نزدیک کند، مى شود.
توسّل حضرت آدم
حضرت آدم پس از آنکه از بهشت اخراج گردید، سالیانى را به گریه ، زارى ، توبه و انابه گذراند، سپس کلماتى را از طرف پروردگارش دریافت کرد و به آن کلمات متوسّل شد. قرآن مى فرماید: (فتلقّى آدم من ربّه کلمات فتاب علیه )⁽²³²⁾
فخر رازى و بسیارى از مفسران اهل سنت گفته اند که مراد از ((کلمات )) که حضرت آدم به آنها متوسّل گردید، نام پیامبر و اهل بیتش بوده است . و آن کلمات این چنین بود:
((الهى یا حمید بحقّ محمّد، یا عالى بحقّ علىّ، یا فاطر بحقّ فاطمة ، یا محسن بحقّ الحسن ، یا قدیم الاحسان بحقّ الحسین و منک الاحسان ))
واسطه قراردادن پیامبر و اولیا
وهّابیون مى گویند: اگر نام کسى را در کنار نام خدا ببرید شرک است !
در حالى که اگر این سخن آنها درست باشد، خداوند نعوذ باللّه خود مشرک است . زیرا در آیه 74 سوره توبه مى فرماید: (وما نقموا الاّ اغناهم اللّه ورسوله من فضله ) خداوند و پیامبرش آنها را بى نیاز نمودند. و در جاى دیگر مى فرماید: (اللّه یتوفّى الانفس )⁽²³³⁾ خداوند جان ها را مى گیرد. و در جاى دیگرى مى فرماید: (یتوفّاکم ملک الموت )⁽²³⁴⁾ ملک الموت جان شما را مى گیرد. بنابراین واسطه داشتن ، نه تنها شرک نیست ، بلکه اساس هستى بر مبناى واسطه است .
توسّل به پیامبر و اهل بیت او
وهّابى ها مى گویند: پیامبر که مُرد، مُرد، خاک شد و جماد گردید!
در پاسخ مى گوییم :
اوّلاً ما این مطلب را قبول نداریم . ثانیاً، بر فرض محال ، قبول کردیم ، ما به مقام پیامبر متوسّل مى شویم و مقام زنده و مرده ندارد. مقام ابوعلى سینا محفوظ است چه زنده باشد و چه نباشد.
علاوه بر آن که ما معتقدیم که پیامبر و اهل بیت او ائمّه ما زنده اند، قرآن مى فرماید: (و لا تحسبن الذین قتلوا فى سبیل الله امواتاً بل احیاء عند ربهم یرزقون )⁽²³⁵⁾ و گمان مبرید کسانى را که در راه خدا کشته شدند، مرده اند، بلکه آنها زنده و در پیشگاه خداوند روزى مى خورند.
شهدا نه تنها زنده اند، بلکه قرآن مى فرماید: (فرحین بما اتاهم اللّه من فضله ) آنها به خاطر نعمت هایى که خداوند به آنها داده است ، خوشحالند.⁽²³⁶⁾
سالى در مدینه باران نبارید، خلیفه دوّم به عبّاس عموى پیامبر براى نزول باران متوسّل شد و گفت : خداوندا! ما در زمان پیامبر به او مراجعه مى کردیم و حالا به عموى او متوسّل مى شویم .
دلیلى دیگر بر جواز توسّل
علاوه بر آیات قرآن و استدلال هاى فوق که توسّل را جایز مى داند، یک دلیل تجربى هم بر جواز توسّل داریم و آن بر آورده شدن حوائج است . میلیون ها انسان مؤ من و معتقد، با توسّل به اهل بیت علیهم السلام حاجات خود را از خداوند مى خواهند و خداوند حاجت هاى آنها را برآورده کرده و مشکلاتشان را برطرف مى سازد. اگر انجام این گونه کارها شرک است ، پس چرا حاجت ها برآورده شده و اینگونه دعاها مستجاب مى شود؟ چرا آنها ما را کمک مى کنند؟ آیا خداوند متعال و آن بزرگواران ، ما را به شرک سوق مى دهند؟!