به نام خدا

داعیه ربوبیت!

انسان، براى نیل به آن دنیاى مطلق مى‏کوشد تا خود را از این قید به درآورد; ولى نمى‏داند رسیدن به فضاى اطلاق باید از روزنه همین لباس مقید باشد. شیطان به انسان نیرنگ مى‏زند که این اطلاق با خروج از زى بندگى امکان پذیر است و این دسیسه اوست; اما بر اساس هدایت ذات اقدس اله، انسان مى‏تواند در فضاى باز و مطلق سفر کند ولى اولین و آخرین شرطش، پوشیدن جامه بندگى است.

شیطان در مورد حضرت آدم (علیه السلام) از همین راه، نفوذ کرد:

«قال یا ادم هل ادلک على شجرة الخلد و ملک لا یبلى‏» ⁽⁷³⁾ .

او گفت: اى آدم: آیا مى‏خواهى تو را به ملک جاویدان و عالمى که کهنگى در آن راه ندارد، راهنمایى کنم؟ البته این خواسته، حق است و خدا هم انسان را در زى بندگى به چنین خواسته‏اى مى‏رساند ولى شیطان مى‏خواهد انسان را برهنه کند تا نه تنها به آن مطلق نرسد، بلکه از این مقید هم بیفتد.

براساس این تحلیل، هر گناهى که انسان انجام مى‏دهد، مى‏خواهد از زى بندگى بیرون برود و خواست‏خود را حاکم کند; یعنى، داعیه ربوبیت دارد و اصولا گناه یعنى داعیه خدایى داشتن. این که در قرآن کریم آمده است:

«ا فرایت من اتخذ الهه هواه‏» ⁽⁷⁴⁾

از همین حقیقت، حکایت مى‏کند; هیچ گناهى از هیچ گناهکارى، سرنمى‏زند مگر این که آن گناهکار مى‏خواهد ادعاى خدایى کند و بدى گناه، همین است. چون او مى‏خواهد با این کار، از مرزى که ذات اقدس اله براى او به عنوان «حد» الهى مشخص کرده، تعدى کند و راه او باز باشد:

«بل یرید الانسان لیفجر امامه‏» ⁽⁷⁵⁾

و چنین کسى، بنده خدا نیست.

به همین جهت انسان، قبل از این که گناه کند با خدا در نبرد است. اگر چه این تعبیر، در قرآن درباره بعضى از گناهانى که قبح آن بسیار زیاد است، آمده; اما روح و باطن هر گناهى چنین است. ذات اقدس اله رباخوار را که نظم اقتصادى جامعه را بر هم مى‏زند چنین تحدید و تهدید مى‏کند:

«فان لم تفعلوا فاذنوا بحرب من الله و رسوله‏» ⁽⁷⁶⁾

اگر دست از ربا خوارى برنمى‏دارید، پس با خدا اعلام جنگ کنید. رباخوار ادعاى خدایى مى‏کند; چون او مى‏گوید: به نظر من، اجاره دادن مال و پول، صحیح است; ولى خدا مى‏فرماید: پول، مانند مسکن نیست تا آن را اجاره دهید، و این اظهار راى در برابر خدا، جنگ با اوست.

کسانى هم که امنیت جامعه را بر هم مى‏زنند، به جنگ با خدا و پیامبر دست مى‏زنند:

«انما جزاء الذین یحاربون الله و رسوله و یسعون فى الارض فسادا ان یقتلوا...» ⁽⁷⁷⁾ .

سر این که اگر کسى گناه کند و آن را حلال شمارد براى همیشه در جهنم مخلد است و بخشوده نیست، اما اگر کسى گناه کند و آن را حرام بداند، امید توبه و بخشش او هست، همین است; زیرا استحلال کننده مستقیما رودرروى خدا ایستاده و مستکبرانه راى خود را بر وحى الهى مقدم مى‏دارد چنین شخصى کافر است.