به نام خدا

نیکی در مقابل بدی
دو آیه به یادم هست . در یک آیه ، محبتهایی را که اثر نیک دارد
توصیه می‏کند . می‏فرماید : « و لا تستوی الحسنه و لا السیئة »نیکی و بدی (
قرینه نشان می‏دهد که یعنی نیکی کردن به مردم و بدی کردن به مردم ) هرگز
مانند یکدیگر نیست ، یعنی اثر نیکی با اثر بدی یکی نیست . « ادفع بالتی‏
هی احسن ». آن که به تو بدی می‏کند تو به نیکوترین وجهی به او نیکی کن .
او به تو بدی کرده ، تو به او نیکی کن . « فاذا الذی بینک و بینه عداوش
کأنه ولی حمیم »( 1 ) . همان کسی که با تو دشمنی دارد ، تو اگر او که‏
بدی می‏کند ، بخشایش و عفو داشته باشی و بلکه متقابلا به او نیکی بکنی ،
خواهی دید که دشمنی او تبدیل به دوستی شد .
سعدی می‏گوید ( مضمون همین آیه است ) :

ببخش ای پسر کادمی زاده صید

به احسان توان کرد و وحشی به قید

البته بدیهی است که دستورهای اخلاقی کلیت ندارد . موردش مشخص است .
در جائی می‏گویند نیکی کن که با نیکی بتوانی قلب طرف را تغییر دهی ،
عوض کنی و خوب نمایی . پس اگر در جایی ما بخواهیم محبت بکنیم ، محبتی‏
که طرف را خوشایند هم باشد ، و بدانیم که اثر این محبت این است که یک‏
دشمنی را از میان می‏برد ، می‏گوید محبت کن . مخاطب ، پیغمبر است . دشمن‏
پیغمبر ، دشمن دین هم هست .