به نام خدا
تفکر شرط اساسی تسلط بر سرنوشت خود و بر جامعه
برای اینکه انسان بر سرنوشت خود و نیز بر جامعه خود مسلط باشد - لااقل
در این حد که صد درصد تسلیم اوضاع و احوالی که بر او احاطه کرده است
نباشد - شرط اساسی ، تفکر است . این تفکر اخلاقی که مورد بحث است چیزی
است نظیر " محاسبةالنفس " ، یعنی انسان باید در شبانه روز فرصتی برای
خودش قرار بدهد که در آن فرصت ، خودش را از همه چیز قطع کند و به
اصطلاح نوعی درون گرائی نماید ، به خود فرو رود و درباره خود و اوضاع خود
|
تصمیماتی که باید بگیرد و کارهایی که باید انجام دهد و آنچه که واقع شده
، ارزیابی کارهای خودش در گذشته ، ارزیابی رفقائی که با آنها معاشرت میکند ، ارزیابی کتابهایی که آن کتابها را مطالعه کرده است ، درباره همه اینها فکر کند . مثلا کتابی را خوانده ، بعد بنشیند فکر کند که من از این کتاب چه گرفتم ؟ این کتاب در من چه اثری گذاشت ؟ آیا اثر خوب گذاشت یا اثر بد ؟ بعد در انتخاب کتاب دیگر [ دقت میکند ] . انسان که آنقدر وقت و فرصت ندارد که تمام کتابهای دنیا را مطالعه کند ، بلکه باید انتخاب نماید . جملهای از امیرالمؤمنین نقل کردهاند که در نهجالبلاغه نیست ولی در کتب حدیث هست : « العمر قصیر و العلم کثیر ، فخذوا من کل علم ظروفه و دعوا فضوله » ( 1 ) . ( تعبیر ، چنین چیزی است ) . عمر کوتاه است و علم زیاد ( یعنی آموختنی زیاد ) پس ، از هر علمی آن خوبیهایش را بگیرید و زیادیهایش را رها کنید . بنابراین حتی در کتاب خواندن ، انسان باید انتخاب داشته باشد . در رفیق و معاشر ، انسان باید انتخاب داشته باشد ، و انتخاب بدون فکر معنی ندارد . حساب بکند روی رفقا و دوستانش ، که از معاشرت آنها چه بهره و نصیبی میبرد ؟ خوب ؟ بد ؟ روی کارهای شخص خودش فکر کند که چه اثری روی او گذاشته و چه نصیب و بهرهای از آنها برده است . مهمتر ، هر کاری که میخواهد درباره آن تصمیم بگیرد ، اول فکر بکند ، بعد تصمیم بگیرد ، در صورتی که غالبا تصمیماتی که ما میگیریم ، از حد لازم تفکر قبلی کم بهره است ، |
یعنی اگر قبلا فکر میکردیم ، این جور تصمیم نمیگرفتیم که تصمیم گرفتیم .
معنای اینکه انسان باید روی کاری که میخواهد انجام دهد فکر بکند ، این
است که به قول امروز به عکسالعملها و لوازم آن کار فکر کند ، که این
کار چه اثری به دنبال خود میآورد ؟ چه عکسالعملهایی ایجاد میکند ؟ مرا
به کجا خواهد کشاند ؟ و به تعبیری که پیغمبر اکرم فرمود : عاقبت آن
چیست ؟
.: Weblog Themes By Pichak :.
