به نام خدا

کار و تمرکز قوه خیال

انسان یک نیرویی دارد و آن این است که دائما ذهنش و خیالش کار
می‏کند . وقتی که انسان درباره مسائل کلی به طور منظم فکر می‏کند که از یک‏
مقدمه‏ای نتیجه‏ای می‏گیرد ، این را می‏گوییم تفکر و تعقل ، ولی وقتی که ذهن‏
انسان بدون اینکه نظمی داشته باشد و بخواهد نتیجه‏گیری کند و رابطه منطقی‏
بین قضایا را کشف نماید ، همینطور که تداعی می‏کند ، از اینجا به آنجا
برود ، این یک حالت عارضی است که اگر انسان خیال را در اختیار خودش‏
نگیرد ، یکی از چیزهایی است که انسان را فاسد می‏کند ، یعنی انسان نیاز
به تمرکز قوه خیال دارد . اگر قوه خیال آزاد باشد منشأ فساد اخلاق انسان‏
می‏شود . امیرالمؤمنین ( ع ) می‏فرمایند : « النفس ان لم تشغله شغلک » .
یعنی " اگر تو نفس را به کاری مشغول نکنی ، او تو را به خودش مشغول‏
می‏کند " . یک چیزهایی است که اگر انسان آنها را به کاری نگمارد طوری‏
نمی‏شود ، مثل یک جماد است . این انگشتر را که من به انگشتم می‏کنم ، اگر
روی طاقچه‏ای یا در جعبه‏ای بگذارم طوری نمی‏شود . ولی نفس انسان جور دیگری‏
است ، همیشه باید او را مشغول داشت ، یعنی همیشه باید یک کاری داشته‏
باشد که او را متمرکز کند و وادار به آن کار نماید ، والا اگر شما به او
کار نداشته باشید او شما را به آنچه که دلش می‏خواهد وادار می‏کند ، و
آنوقت است که دریچه خیال به روی انسان باز می‏شود ، در رختخواب فکر
می‏کند ، در بازار فکر می‏کند ، همینطور خیال خیال خیال ، و همین خیالات‏
است که انسان را به هزاران نوع گناه می‏کشاند . اما برعکس ، وقتی که‏
انسان یک کار و یک شغل دارد ، آن کار و شغل ، او را به سوی خود می‏کشد و
جذب می‏کند و به او مجال برای فکر و خیال باطل نمی‏دهد .