سفارش تبلیغ
صبا ویژن
تاریخ : دوشنبه 92/2/16 | 3:42 عصر | نویسنده : علی اصغربامری

بسم رب الشهداءوالصدیقین

دلالت آیه مباهله بر افضلیت على علیه السّلام
از وجوهى که دلالت بر فضیلت و اَفضلیّت آن حضرت مى کند آن چیزى است کـه از آیـه مـبارکه (تطهیر) و آیه وافى هدایه (مباهله ) استفاده شده به بیانى که در جـاى خـودش بـه شـرح رفـته و این مختصر را گنجایش بسط نیست . بلى از فخر رازى ، کـلامـى در ذیـل آیـه مباهله منقول است که نقل آن در اینجا مناسب است ، فخر بن الخطیب گفته کـه شـیـعه از این آیه استدلال مى کنند بر آنکه على بن ابى طالب علیه السّلام از جمیع پـیـغـمـبـران بـجـز پـیـغـمـبـر خـاتـم صـلى اللّه عـلیـه و آله و سـلّم و از جـمـیع صحابه افـضـل اسـت ؛ زیـرا کـه حـق تـعـالى فـرمـوده (وَاَنـْفـُسـَن ا وَاَنـْفُسَکُمْ)؛ بـخوانیم نفسهاى خود و نفسهاى شما را و مراد از (نفس ) نفس مقدّس نبوى نیست ؛ زیرا که دعـوت اقـتـضاى مغایرت مى کند و آدمى خود را نمى خواند؛ پس باید مراد دیگرى باشد و بـه اتـفاق ، غیر از زنان و پسران کسى که به (اَنْفُسَنا) تعبیر از او شده باشد به غـیـر از عـلى بـن ابـى طـالب علیه السّلام نبود، پس معلوم شد که حق تعالى نفس على را نـفـس مـحـمـد گـرفـتـه اسـت و اتـحـاد حـقـیـقـى مـیـان دو نـفـس مـُحـال اسـت ؛ پـس ‍ بـایـد کـه مـجـاز بـاشـد و در (عـلم اصـول ) مـُقـرّر اسـت کـه حـمـل لفـظ بـر اَقـْرَب مـجـازات اَوْلى اسـت از حـمـل بـر اَبـْعـَد، و اَقـْرَب مـجـازات اسـتـواى عـلى اسـت بـا حـضـرت رسـول صـلى اللّه علیه و آله و سلّم در جمیع امور و شرکت در جمیع کمالات مگر آنچه به دلیل خارج شود مانند نبوّت که به اجماع بیرون رفته است و على علیه السّلام در این امر بـا او شـریـک نـیـسـت امـا در کـمـالات دیـگـر بـا او شـریـک اسـت کـه از جـمـله فـضـیـلت رسـول خـداسـت بـر سـایر پیغمبران و جمیع صحابه و مردمان پس على علیه السّلام نیز بـایـد افـضـل باشد. تمام شد موضع حاجت از کلام فخر رازى . وَلنِعْمَ مَا قالَ ابْن حماد رحمه اللّه :
شعر :

وَسَمّاهُ رَبُّ الْعَرْشِ فى الذِّکْرِ نَفْسَهُ
فَحَسْبُکَ ه ذَا الْقَوْلُ اِنْ کُنْتَ ذاخُبْرِ
وَق الَ لَهُمْ هذ ا وَصِیّی وَو ارِثی
وَمَنْ شَدَّ رَبُّ الْعالَمینَ بِهِ اءَزْری
عَلىُّ کَزُرّی مِنْ قَمیصی اِشارَةٌ
بِاَنْ لَیْسَ یَسْتَغْنِی الْقَمیصُ عَنِ الزُّرِّ

ابـن حـمـّاد در هـر یـک از ایـن سـه شـعـر اشـاره بـه فـضـیـلتـى از فـضـایـل امـیـرالمـؤ مـنـیـن عـلیـه السـّلام نـمـوده در شـعـر اوّل اشاره به آیه مباهله و در ثانى به حدیث غدیر و تعیین کردن پیغمبر صلى اللّه علیه و آله و سـلّم آن جناب را به وصایت و در شعر سوم اشاره کرده به حدیث شریف نبوى که بـه امـیـرالمـؤ مـنـیـن عـلیـه السـّلام فـرمـوده چـنـانـکـه ابـن شـهـر آشـوب نقل کرده (اَنْتَ زُرّى مِنْ قَمیصی )؛یعنى نسبت تو با من نسب تکمه است با پیراهن و ابن حماد در شعر خود گفته که این تشبیه اشاره است به آنکه همچنان که پیراهن تـکـمـه لازم دارد و مـحـتـاج اسـت به او، پیغمبر صلى اللّه علیه و آله و سلّم هم على علیه السّلام را لازم دارد و از او مستغنى نیست .

منبع:منتهی الامال