به نام خدا

ملاک امتیاز انسان

بینش وسیع و گسترده انسان درباره جهان ، محصول کوشش جمعی بشر است که‏
در طی قرون و اعصار روی هم انباشته شده و تکامل یافته است این بینش که‏
تحت ضوابط و قواعد و منطق خاص در آمده نام " علم " یافته است علم به‏
معنی اعم یعنی مجموع تفکرات بشری درباره جهان که شامل فلسفه هم می‏شود
محصول کوشش جمعی بشر است که نظم خاص منطقی یافته است .
گرایشهای معنوی و والای بشر ، زاده ایمان و اعتقاد و دلبستگیهای او به‏
برخی حقایق در این جهان است که آن حقایق ، هم ماورای فردی است ، عام و
شامل است ، و هم ماورای مادی است ، یعنی از نوع نفع و سود نیست‏
اینگونه ایمانها و دلبستگیها ، به نوبه خود ، مولود برخی جهان بینی‏ها و
جهان شناسی‏ها است که یا از طرف پیامبران الهی به بشر عرضه شده است و
یا برخی فلاسفه خواسته‏اند نوعی تفکر عرضه نمایند که ایمانزا و آرمان خیز
بوده باشد .

هر گروهی به یکی از مختصات و امتیازات انسان توجه کرده‏اند از این رو
انسان با تعبیرها و تعریفهای مختلف و متفاوتی تعریف شده است از قبیل :
حیوان ناطق ( تعقل کننده ) ، مطلق طلب ، لایتناهی ، آرمانخواه ، ارزشجو ،
حیوان ماوراء الطبیعی ، سیری ناپذیر ، غیر معین ، متعهد و مسؤول ،
آینده‏نگر ، آزاد و مختار ، عصیانگر ، اجتماعی ، خواستار نظم ، خواستار
زیبایی ، خواستار عدالت ، دو چهره ، عاشق ، مکلف ، صاحب وجدان ، دو
ضمیری ، آفریننده و خلاق ، تنها ، مضطرب ، عقیده پرست ، ابزارساز ،
ماورا جو ، تخیل آفرین ، معنوی ، دروازه معنویت ، و . . .
بدیهی است که هر یک از این امتیازات به جای خود صحیح است اما شاید
اگر بخواهیم تعبیری بیاوریم که جامع تفاوتهای اساسی باشد همان به که از
علم و ایمان یاد کنیم و بگوئیم انسان حیوانی است که با دو امتیاز " علم‏
و ایمان " از دیگر جانداران امتیاز یافته است .