به نام خدا

معنویات انسان

در عین اینکه درباره حقیقت و ماهیت انسان چنین اختلاف نظر بزرگی وجود
دارد ، درباره یک مسئله دیگر اگر چه با این مسئله وابستگی دارد هیچگونه‏
اختلاف نظری نیست و آن این است که یک سلسله امور وجود دارند که در عین‏
اینکه از جنس ماده و مادیات نیستند و می‏شود نام آنها را معنویات‏
گذاشت به انسان ، ارزش و شخصیت می‏دهند . انسان بودن انسان به این امور
است ، یعنی اگر این معانی را از انسان بگیرند ، با حیوان هیچ فرقی‏
نمی‏کند ، به عبارت دیگر انسانیت انسان به ساختمان جسمانی او نیست که‏
هر کسی که یک سرو دو گوش داشت و پهن ناخن و مستوی القامه بود و حرف‏
زد ، انسان است ، حال هر که و هر چه می‏خواهد باشد ، نه ، اینطور نیست .
سعدی همین مطلب را به این زبان گفته است :

اگر آدمی به چشم است و زبان و گوش و بینی چه میان نقش دیوار و
میان آدمیت
اگر آدم بودن ( 1 ) به داشتن همین اندام است ، همه از مادر ،