به نام خدا

هماهنگى نظام تکوین و تشریع
علاوه بر وجود هماهنگى میان موجودات ، در نظام آفرینش ، نظام تشریع و قانونگذارى الهى نیز شاهدِ هماهنگى هستیم :
1- نظام تکوین به بهترین وجه آفریده شده است .
(الذى احسن کل شى خلقه )⁽⁹⁶⁾
نظام تشریع (قرآن ) نیز به بهترین وجه تدوین شده است :
(اللّه نزّل احسن الحدیث کتاباً متشابهاً مثانى )⁽⁹⁷⁾
2- در نظام تکوین دستور به تفکّر داده شده است :
(او لم یتفکّروا فى انفسهم )⁽⁹⁸⁾، (او لم ینظروا فى ملکوت السموات والارض )⁽⁹⁹⁾
در نظام تشریع (قرآن ) دستور به تفکّر و تدبّر وارد شده است :
(افلا یتدبّرون القرآن ام على قلوب اقفالها)⁽¹⁰⁰⁾
3- در نظام تکوین هیچ عیب و نقصى نیست : (الّذى خلق سبع سموات طباقاً ما ترى فى خلق الرّحمن من تفاوت فارجع البصر هل ترى من فطور)⁽¹⁰¹⁾
در نظام تشریع (قرآن ) نیز هیچ نقص و اختلافى نیست :
(و لو کان من عند غیر اللّه لوجدوا فیه اختلافاً کثیراً)⁽¹⁰²⁾
4- سرچشمه نظام تکوین ، برکت و عظمت الهى است :
(تبارک الذى جعل فى السماء بروجاً و جعل فیها سراجاً و قمراً منیراً)⁽¹⁰³⁾
(و تبارک الذى له ملک السموات و الارض )⁽¹⁰⁴⁾
سرچشمه نظام تشریع نیز برکت و عظمت الهى است : (تبارک الذى نزل الفرقان على عبده لیکون للعالمین نذیراً)⁽¹⁰⁵⁾
جبران کمبودها در آفرینش
یکى از راه هاى خداشناسى ، دقّت در این مطلب است که خداوند چگونه کمبودها را جبران مى کند.
مثلاً وقتى که بدن انسان زخم مى شود و خون از آن خارج مى گردد، خداوند بدن را به گونه اى آفریده که با خوردن آب و غذا، خون سازى مى کند، استخوان شکسته را ترمیم و بدن ضعیف شده در اثر بیمارى را تقویت مى نماید.
باران ، آلودگى ها وگرد وغبارها را مى زداید وهوا را با صفا ولطیف مى سازد.
آب هاى آلوده وکثیف به زمین فرو مى رود وخاک همانند اسیدى که پشم را مى سوزاند، میکروب ها را از بین مى برد ومجدّداً از زمین آب زلال مى جوشد.
برگ درختان ، اکسیژن مصرف شده توسّط انسان ها وحیوانات را جایگزین مى کند.
ضعف کودک ، با حمایت و محبّت مادر جبران مى شود. مصیبت ها با فراموشى ، سبک و قابل تحمّل مى شود.
خداشناسى از راه فرض خلاف
یکى دیگر از راه هاى خداشناسى که در قرآن یافت مى شود، فرض خلاف است . بدین معنا که ما در اطراف خود با واقعیّت هاى زیادى مواجه هستیم ، اکنون زمان و مکانى را تصور کنیم که این واقعیّت ها وجود نداشته باشد، در آن صورت چه چیزى اتفاق مى افتد و ما باید چه کنیم ؟
# حرکت زمین ، به گونه اى تنظیم شده است که شب و روز را به وجود مى آورد، حال زمانى را تصوّر کنید که همیشه شب باشد. در چنین وضعیّتى ما چه مى کردیم ؟ (ان جعل اللّه علیکم اللیل سرمدا)⁽¹⁰⁶⁾
# هم اکنون زمین در زیر پاى انسان مانند گهواره اى آرام است ، (والارض فرشناها فنعم الماهدون )⁽¹⁰⁷⁾ فرض کنید اگر با شدّت در حال حرکت بود آیا افراد مى توانستند بر روى آن راه بروند وزندگى کنند؟ (لونشاء نخسف بهم الارض )⁽¹⁰⁸⁾
# اکنون با حفر قنات و چاه به آب گوارا مى رسیم ، اگر آب ، به اعماق زمین فرو رود چه کسى براى ما آب فراهم خواهد ساخت ؟ (ان اصبح ماؤ کم غورا)⁽¹⁰⁹⁾
# اکنون آب شیرین در دسترس ماست ، اگر آبها تلخ و شور شود چه مى کنیم ؟ (لو نشاء جعلناه اجاجا)⁽¹¹⁰⁾
# شما درختان را سبز و خرّم مى بینید، اگر همه آنها هیزم خشک بودند چه مى شد. (لو نشاء لجعلناه حطاما)⁽¹¹¹⁾
# اگر ما حافظه خود را از دست بدهیم و حتّى نشانى منزل خود را فراموش کنیم چه خواهیم کرد؟!
خداشناسى از راه مقایسه
خداوند در قرآن ، پس از بیان نمونه هایى از آفرینش الهى مى فرماید:
(هذا خلق اللّه فارونى ماذا خلق الّذین من دونه ...)⁽¹¹²⁾
این آفریده خداست ، شما هم به من نشان دهید که غیر خدا چه آفریده اند؟!
(قل من یُنَجّیکم من ظلمات البرّ و البحر)⁽¹¹³⁾
چه کسى شما را از تاریکى هاى خشکى و دریا نجات مى دهد؟
(اءمّن یجیب المضطرّ اذا دعاه و یکشف السوء)⁽¹¹⁴⁾
چه کسى افراد گرفتار و درمانده را جواب مى دهد؟
(ءاله مع اللّه ...) آیا با خدا معبودى دیگر است ؟
(ءانتم تزرعونه ام نحن الزارعون )⁽¹¹⁵⁾
آیا شما دانه هاى بذر را کشت مى کنید یا ما آن را کشت مى کنیم ؟
اى انسان ! تو از خاک چه چیزى مى توانى بیافرینى و به وجود آورى ؟! تو مى توانى از خاک خشت ، آجر و یا سرامیک بسازى ، امّا خداوند از خاک صدها نوع گل ، میوه ، درخت و برگ و... خلق مى کند. و بالاتر از همه او از خاک انسان مى آفریند. (فتبارک اللّه احسن الخالقین )⁽¹¹⁶⁾
خداشناسى از راه افزایش نعمت ها
خداوند براى تاءمین نیازمندى هاى انسان ، منابع متعدّدى را در اختیار او قرار داده است . با افزایش جمعیّت انسان ها، این منابع نیز کشف شده ، گسترش مى یابند. زمانى که جمعیّت بشر کم بود، مردم در زمستان ها خود را با هیزم گرم مى کردند و غذاى خود را نیز با آن مى پختند، وقتى که جمعیّت بیشتر شد و انسان به جهان صنعت پاى نهاد، زغال سنگ کشف شد، سپس خداوند انسان ها را به فکر استخراج و استفاده از نفت انداخت ، بار دیگر که جمعیّت افزایش یافت و بشر نیاز بیشترى به سوخت پیدا کرد، بهره بردارى از گاز در برابر انسان قرار گرفت . و هم اکنون عالم بشرى در فکر استفاده از انرژى خورشیدى است .
اگر امروزه مردم مى خواستند همچنان از نمد - که از پشم و کرک شتر درست مى شود - استفاده کنند، آیا این ، براى همه مردم امکان داشت ؟ اینجاست که موکت وفرش ‍ ماشینى پا به عرصه وجود نهاد. انسان وقتى مجرّد است ، روزى مشخّصى دارد، وقتى ازدواج مى کند وداراى فرزندانى مى گردد، روزى آنها نیز تاءمین مى شود.