هستى در جهان بینى الهى
# آفرینش ، براساس لطف ورحمت الهى است . (کتب على نفسه الرحمة )⁽⁵⁵⁾

من نکردم خلق تا سودى کنم

بلکه تا بر بندگان جودى کنم

# هستى در جاى خود نیکوست و به بهترین وجه آفریده شده است . (احسن کل شى خلقه )⁽⁵⁶⁾
# هستى در حال تسبیح و کرنش است . (کلّ له قانتون )⁽⁵⁷⁾، (یسبّح لِلّه ما فى السموات و ما فى الارض )⁽⁵⁸⁾ و تسبیح آنها نیز آگاهانه است . (کل قد علم صلاته و تسبیحه )⁽⁵⁹⁾
# اعمال انسان - کوچک یا بزرگ ، خوب یا بد - داراى پاداش یا مجازات است . (فمن یعمل مثقال ذرّة خیرا یره ومن یعمل مثقال ذرّة شرّا یره )⁽⁶⁰⁾
# پایان جهان به سوى خداست . (و انّ الى ربّک المنتهى )⁽⁶¹⁾ ، (الیه المصیر)⁽⁶²⁾
# کسى که داراى جهان بینى الهى است ، احساس بى کسى نمى کند و خود را تحت ولایت خدا مى بیند. (اللّه ولىّ الذین امنوا)⁽⁶³⁾
داراى دیدى باز است . (یجعل لکم فرقانا)⁽⁶⁴⁾
در امورش گشایش است . (یجعل له مخرجا)⁽⁶⁵⁾
مسیرش هموار است . (و ان اعبدونى هذا صراط مستقیم )⁽⁶⁶⁾
رهبرش آسمانى است . (انا بشر مثلکم یوحى الىّ)⁽⁶⁷⁾
انسان را خلیفه خدا مى داند. (انّى جاعل فى الارض خلیفه )⁽⁶⁸⁾
انسان را با کرامت مى داند. (و لقد کرّمنا بنى آدم )⁽⁶⁹⁾
تابع و بله قربان گوى این و آن و طاغوت ها نیست . (یکفر بالطاغوت )⁽⁷⁰⁾
کارهایش رنگ خدایى دارد. (صبغة اللّه )⁽⁷¹⁾
خوبى هاى خود را از خدا مى داند. (ما اصابک من حسنة فمن اللّه ) و بدى ها را از خود. (ما اصابک من سیّئة فمن نفسک )⁽⁷²⁾ همانند زمین که روشنایى اش از خورشید است وتاریکى آن از خود اوست .
انسان موحّد، در حالى که بنده خداست ، خود را صاحب اختیار و اراده مى داند. او معتقد است گرچه هستى در دست او نیست ، امّا او در رفتارش دارد.
آنچه را که براى خود نگه داشته ، فانى و آنچه را براى خدا و در راه خدا داده ماندگار مى داند. (ما عندکم ینفد و ما عنداللّه باق )⁽⁷³⁾
روزى در خانه پیامبر صلى الله علیه و آله گوسفندى ذبح شد، پیامبر فرمودند: گوشت آن را بین نیازمندان تقسیم کنید. ساعتى بعد یکى از همسران پیامبر گفت : یا رسول اللّه ! فقط گردن گوسفند براى ما باقى مانده است . پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند: چنین نیست ، بلکه همه آن براى ما مانده ، به جز گردنش !