سفارش تبلیغ
صبا ویژن
تاریخ : پنج شنبه 91/12/24 | 9:18 عصر | نویسنده : علی اصغربامری

به نام خدا

لزوم همراه بودن گرایشهای برونی و درونی

ما هنوز در منزل اول از بحث خودمان هستیم . امشب ، شب بیست و یکم‏
ماه مبارک‏رمضان و شب اول از دهه آخر این ماه است . وقتی دهه آخر ماه‏
مبارک رمضان می‏رسید ، پیغمبر اکرم دستور می‏داد رختخوابش را به طور کلی‏
ببندند و فقط در ماه شوال باز کنند ، یعنی پیغمبر در این دهه هیچ شبی‏
نمی‏خوابید . این شبها ، شب عبادت

است ، شب خلوت و مناجات است . این مطلب را به حکم مطلبی که در
جلسات پیش عرض کردم ، می‏گویم که گاهی بعضی ارزشها ارزش دیگر را از
بین می‏برند . درگذشته ، جامعه اسلامی گرایشی به ارزش عبادت پیدا کرده‏
بود و می‏خواست ارزشهای دیگر را از بین ببرد و من احساس می‏کنم که باز
یک موج افراطی دیگری در حال تکون است ، یعنی عده‏ای می‏خواهند به‏
گرایشهای اجتماعی اسلام توجه کنند ولی گرایشهای خدائی اسلام را فراموش‏
کنند ، یعنی انحراف و اشتباهی دیگر . آن عرب الاغی داشت ، می‏خواست‏
سوار شود ، آنقدر دورخیز کرد که وقتی به طرف الاغ پرید ، آن طرف الاغ‏
افتاد و گفت : کالاول : " شد مثل اول " . اگر بنا شود از جاده معتدل‏
اسلام خارج شویم ، چه فرق می‏کند که " عبادتگرای جامعه گریز " باشیم یا
" جامعه‏گرای خداگریز " ؟ در منطق اسلام هیچ فرق نمی‏کند .
ببینید خداوند در آیه آخر سوره فتح - که آیاتی نظیر این در قرآن زیاد
است - چه می‏فرماید : " « محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الکفار
رحماء بینهم »" ( 1 ) صحابه و تربیت شدگان پیغمبر ، چگونه هستند ؟ در
مقابل دشمنان حقیقت ، ( 2 ) ، شدید ، قوی ، باصلابت و محکم هستند ،
مانند دیواری روئین که از جا تکان نمی‏خورد : " « ان الله »
« یحب الذین یقاتلون فی سبیله صفا کأنهم بنیان مرصوص »" ( 1 ) .
ولی اینها دو چهره دارند ، دو وجهه دارند ، در مقابل دشمنان حقیقت‏
آنچنان محکم و باصلابتند ، ولی در میان خود ، یک پارچه عطوفت ، مهربانی‏
، یگانگی و وحدتند که از نظر قرآن یک خصلت اجتماعی جامعه اسلامی است (
یعنی همان خصلتی که ما قرنها فراموش کرده بودیم ) . قرآن در ادامه آخرین‏
آیه سوره فتح می‏فرماید : " « تریهم رکعا سجدا یبتغون فضلا من الله و
رضوانا سیماهم فی وجوههم من اثر السجود »" فورا سراغ آن ارزش خدائی‏
می‏رود . همان کسانی که از نظر به اصطلاح جامعه گرائی در آن وضع هستند ، [
در مقابل خداوند ] راکعند ، ساجدند ، درد دلشان را با خدا [ می‏گویند ] ،
از خدای خود ترقی و فزونی می‏خواهند ، به آنچه دارند قانع نیستند ،
می‏خواهند روز به روز جلوتر و پیشتر بروند ، از همه پرستشهاشان جز رضای‏
خدا چیز دیگری نمی‏خواهند ، یعنی به عالیترین شکل ، خدا را عبادت می‏کنند
و در چهره اینها آثار عبادت نمایان است . " « ذلک مثلهم فی التوریة و
مثلهم فی الانجیل کزرع اخرج شطأه »" ( 2 ) بعد برای جامعه اسلامی ، مثلی‏
ذکر می‏کند که چگونه این جامعه ، جامعه‏ای است روینده و بالنده . [
می‏فرماید : ] جامعه حکم یک گیاه را دارد که در اول ، ضعیف و کوچک است‏
ولی بعد رشد می‏کند و رشد می‏کند ، به طوری که همه کشاورزان را به حیرت و
شگفتی وا می‏دارد .
ببینید قرآن چطور [ در جای دیگر این دو گرایش را ] توأم با
یکدیگر ذکر کرده است : " « التائبون العابدون الحامدون السائحون‏
الراکعون الساجدون »" جنبه‏های خدایی این دسته را ذکر می‏کند : تائبها ،
عبادت کنندگان ، ستایش کنندگان ، روزه گیرندگان ، راکعان ، ساجدان ،
بلافاصله پس از آن می‏گوید : " « الامرون بالمعروف و الناهون عن المنکر
" ( 1 ) همانها که مصلح جامعه خود هستند و در جامعه ، امر به معروف و
نهی از منکر می‏کنند .
در آیه دیگری می‏فرماید : " « الصابرین و الصادقین و القانتین و
المنفقین »" ( 2 ) صبر کنندگان ، مقاومت کنندگان ، " صبر " در قرآن‏
همیشه معنایش مقاومت است ، مخصوصا مقاومت در میدان جنگ ) صادقان ،
راستگویان ، راست کرداران ، انفاق کنندگان . بلافاصله می‏گوید : "
²و المستغفرین بالاسحار »" و استغفار کنندگان در سحر بنابراین در اسلام ،
این گرایشها از یکدیگر تفکیک پذیر نیست ، کسی که یکی از اینها را
استخفاف‏کند ، دیگری را هم استخفاف کرده است .
در اوصاف اصحاب حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه تعبیری است که من نه‏
فقط در یک حدیث بلکه در احادیث متعدد ، آن را دیده‏ام : « رهبان باللیل‏
، لیوث بالنهار » ( 3 ) در شب راهبانند ، شب که سراغ آنها می‏روی ،
گویی سراغ یک عده راهب رفته‏ای ولی روز که سراغشان می‏روی [ گوئی ] سراغ‏
یک عده شیر رفته‏ای .