به نام خدا

درد خداجوئی در انسان

بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین ، باری الخلائق أجمعین ، والصلوش والسلام علی‏ عبدالله ورسوله ، و حبیبه و صفیه ، و حافظ سره و مبلغ رسالاته ، سیدنا و نبینا و مولانا أبی القاسم محمد واله الطیبین الطاهرین المعصومین‏ اعوذ بالله من الشیطان الرجیم " « و استعینوا بالصبر و الصلوش و انها لکبیرش الا علی الخاشعین »" ( 1 ) . انسان همیشه خودش برای خودش دروازه معنویت ( 2 ) بوده است . مقصود از این که می‏گوئیم انسان همیشه برای خودش دروازه معنویت بوده و از دروازه وجودش عالم معنی را دیده و کشف کرده است ، این است که در [ نفس ] انسان چیزهائی وجود دارد که حساب آنها با حساب عالم ماده جور در نمی‏آید . نه تنها علمای " معرفةالنفس " و " معرفة الروح " قدیم ، بلکه بسیاری از علمای

معرفةالنفس جدید هم به این مطلب اعتراف دارند که در انسان ، چیزهائی‏ یافت می‏شود که با حسابهای مادی این دنیا قابل توجیه نیست و نشان می‏دهد که حساب دیگری در کار است . سخنی دارد پیغمبر اکرم ( ص ) که می‏فرماید : « من عرف نفسه فقد عرف‏ ربه » هر کسی خودش را بشناسد ، خدا را می‏شناسد . قرآن کریم برای انسان در مقابل همه اشیاء عالم ، به طور کلی حساب‏ جداگانه و مستقلی باز کرده است ، می‏فرماید : " « سنریهم ایاتنا فی‏ الافاق و فی انفسهم »" ( 1 ) ما نشانه‏های خود را در آفاق عالم یعنی در عالم طبیعت ارائه می‏دهیم و در نفوس خود مردم . قرآن ، [ نفوس مردم را ] با حساب جداگانه‏ای بیان کرده است و همین آیه سبب شده است که در ادبیات ما ، اصطلاح مخصوص " آفاق " و " انفس " را پیدا کند . می‏گویند : " مسائل آفاقی " و " مسائل انفسی " . ممکن است بگوئید که آن چیزهائی که در نفس انسان موجود است و با حسابهای مادی قابل توجیه نیست ، چیست ؟ باید گفت که این داستان درازی‏ دارد و من نمی‏خوا هم وارد این مطلب شوم .